(wersja robocza z dnia: 02.12.2022 r. – brak poprawności zapisu nazw japońskich z ō oraz ū.)

Karate-dō Tsunami® = współczesna nazwa systemu proporcjonalnego, to znaczy równoczesnego i równomiernego doskonalenia się w dwóch aspektach: psychicznym i fizycznym. Celem w Karate-do Tsunami jest stałe podnoszenie i utrzymanie możliwie najpełniejszego stanu zdrowia psychicznego i fizycznego praktykujących.

Daruma – to 28 patriarcha buddyjski, uważany za założyciela dalekowschodniego pierwowzoru Karate-do Tsunami. Ustalił on podstawową dla obecnego systemu Karate-do Tsunami zasadę w postaci doskonalenia się w aspekcie psychicznym i fizycznym. Ponadto uznał sztukę walki za główny środek doskonalenia się w aspekcie fizycznym, zaś medytacje za główny środek doskonalenia się w aspekcie psychicznym. Żył w latach 412-532, a najpłodniejszy okres życia spędził w latach 520-532 w chińskim klasztorze Shaolin-ssu. Daruma znany jest także pod innymi imionami:

• sanskryckim (indyjskim) = Bodhidharma,
• chińskim = Puti Damo,
• japońskim = Bodai Daruma.

Karate (jap. Kara – puste, te – ręce) = dalekowschodnia sztuka walki wręcz z wykorzystaniem tylko własnego ciała, nastawiona na maksymalną skuteczność.

Karate-dō (jap. Droga Karate) = sztuka doskonalenia się psychicznego i fizycznego przy wykorzystaniu zasad rządzących sztuką walki Karate. Twórcą podstawowych instytucji Karate-dō był Daruma, w klasztorze Shaolin w Chinach w 520 roku. Karate-dō dzieli się na dwa kierunki: stylowy i uniwersalny.

• Kierunek stylowy (ryū-no karate: ryū – styl) = polega na wybraniu jednego stylu i doskonalenia się wykorzystując zasady tylko tego stylu. Charakteryzuje się kultem mistrzów (odbiciem tego jest nadawanie stopni), jednoosobowym sposobem podejmowania decyzji i brakiem demokracji, wrogim stosunkiem do przedstawicieli innych stylów oraz stosowaniem elementów tresury w procesie szkoleniowym (wytwarzanie u studentów fanatycznego przeświadczenia, że tylko styl przez nich uprawiany jest najlepszy).
• Kierunek uniwersalny (Karate-dō Tsunami®) = polega na doskonaleniu się wykorzystując zasady wszystkich stylów. Głosi, że wszystkie style posiadają jednakowy dorobek. Zachęca do uprawiania sztuki walki poprzez analizę i porównywanie dorobku szkół i styli z zachowaniem charakterystycznych dla nich pierwiastków. Charakteryzuje się naciskiem kładzionym na stronę psychiczną Drogi, odrzuceniem kultu mistrzów (odbiciem tego jest zdobywanie stopni), wykorzystywanie zasad równości i demokracji oraz rozwijaniem w procesie szkoleniowym świadomości i inicjatywy studentów.

Yudansha = Rada Mistrzów Karate-dō Tsunami®.

Honbu = Komitet Wykonawczy Karate-dō Tsunami®.

Do-jo = miejsce doskonalenia się, klub Karate-dō Tsunami®.

Dantai = Komisja Egzaminacyjna.

Oyabun = przewodniczący Dantai.

Uke = student Karate-dō Tsunami®.

Tori = przeciwnik.

Machigai = błędy w egzaminie technicznym.

Hanmi = pozycje walki.

Kamae-te = pozycja rąk w Hanmi. Składają się z pozycji rąk:

• mae-te kamae = garda,
• hikite-no kamae = ręka przy biodrze.

Pozycje z zakresu 10 kyu:

• Musubi-dachi = pozycja otwartych stóp,
• Heisoku-dachi = pozycja złączonych stóp,
• Kiba-dachi = pozycja jazdy konnej,
• Kake-dachi = pozycja zachaczona,
• Zenkutsu-dachi = pozycja frontalna,
• Sho-zenkutsu-dachi = skrócone ZKD,
• Iaigoshi-dachi = pozycja półklęcząca,
• Seidza = podstawowa pozycja siedząca.

Shintai = przemieszczanie się w pozycjach. Rodzaje: Ho = krok, Tobi = skok. Rodzaje Ho ? kroku:

• Suri-ashi = krok przestawny,
• Tsugi-ashi = krok dostawny.

Dan = strefy ciała (od góry): Jodan, Chudan, Gedan. Ken = pięść. Rodzaje z zakresu 10 kyu:

• Seiken = pięść podstawowa,
• Ippon-ken = z jednym palcem,
• Nakadaka-ken = z palcem środkowym,
• Hira-ken = pięść wydłużona,
• Ryuto-ken = pięść głowa smoka.

Tsuki-waza = pchnięcia. Podział:

• Kara-zuki = pchnięcie po linii prostej,
• Wa-zuki = pchnięcia po okręgu.

Podział Kara-zuki: a). ze względu na pozycję pięści w momencie trafiania:

• Ura-zuki = bez obrotu,
• Tate-zuki = pionowo,
• Age-zuki = grzbietem do góry,
• Choku-zuki = z obrotem pięści o 180 stopni.

b). ze względu na pozycję ręki w stosunku do pozycji stóp:

• Oi-zuki = ręką jednoimienną do nogi wykrocznej,
• Gyaku-zuki = ręką odwrotną,
• Uke-waza = bloki.

Ude-uke-waza = bloki przedramieniem. Podział:

• Harai-ude-uke = bloki zagarniające,
• Osae-ude-uke = bloki powstrzymujące.

Bloki z zakresu stopnia 10 kyu (wszyskie z grupy Harai) oraz broniona strefa:

• Age-ude-uke = pionowy w górę, Jodan,
• Otoshi-ude-uke = pionowy w dół, Chudan i Jodan,
• Uchi-ude-uke = poziomy na zewnątrz, Chudan i Jodan,
• Soto-ude-uke = poziomy do wewnątrz, Chudan i Jodan,
• Sukui-ude-uke = poziomy do wewnątrz, Chudan i Gedan,
• Gedan-ude-uke = poziomy na zewnątrz, Chudan i Gedan.

Zen (jap. medytacja) = nazwa szkoły buddyjskiej zawierającej pierwiastki z systemów: yoga, taoizmu i konfucjanizmu. Wywodzi się od Daruma z klasztoru Shaolin; nazwa psychicznego aspektu doskonalenia się w Karate-do. Składa się z dwóch pierwiastków: Yan (dodatni) i In (ujemny), które walczą ze sobą i uzupełniają się wzajemnie. Dzięki temu we wszechświecie istnieje harmonia i naturalny rozwój.

Odwzorowaniem wszechświata jest człowiek. Składają się na jego osobę dwa pierwiastki: In (ciało) i Yang (duch), które walczą ze sobą i uzupełniają się wzajemnie. Celem zabiegów studenta Karate-do Tsunami jest doprowadzenie do ich jedności, co warunkuje harmonijny rozwój (doskonalenie się).

Zanmai (jap. Przytomność) = stan psycho-fizyczny polegający na właściwym zrozumieniu wszechświata (pojmowaniu wszystkiego takim, jakim jest w rzeczywistości). Składa się z Bodai i Nehan.

Bodai = stan jedności ducha i ciała.

Nehan = stan jedności i harmonii z otoczeniem. Polega na maksymalnym i właściwym wykorzystaniu prawidłowości rządzących rzeczywistością.

Satori (olśnienie) = pierwszy etap Zanmai ? zrozumienie rzeczywistej istoty wszechświata.

Za-zen = siedząca medytacja. Podstawowa metoda ćwiczeń psychicznych. Metoda ćwiczeń psychicznych z zakresu stopnia 10 kyu ? koncentracja na patrzeniu (wykonywanej czynności). Przy zamkniętych oczach skupianie uwagi na „patrzeniu w ciemność”, z wyłączeniem wszelkich innych myśli.

Mokuso (jap. Myśleć w milczeniu) = znak do rozpoczęcia Za-zen.

Ki = energia witalna człowieka, wyzwalana w momencie jedności ducha i ciała.

Tanden = środek ciężkości człowieka. Punkt w głębi ciała położony około 5 cm poniżej pępka. Miejsce koncentracji Ki.

Kime = moment kontrolowanego wyzwolenia Ki przy wykonywaniu techniki Karate. Elementami Kime są przede wszystkim:

• Ju – miękkość (rozluźnienie w trakcie ruchu) i
• Go – twardość (napięcie mięśni w trakcie kontaktu z ciałem przeciwnika).

Ki-ai = energia doskonała. Doskonałe wyzwolenie energii Ki osiągnięte poprzez wyłączenie świadomości za pomocą wrzasku (jap. Kensei). Celem wyłączenia świadomości jest eliminacja psychicznych zachamowań oraz zwiększenie wiary we własne siły.

Shunkan (jap. Moment) = przytrzymanie kończyny w ostatnim etapie wykonania Chimei-teki. Pozwala na całkowite wyładowanie Ki.

Chimei-teki (jap. Technika śmiertelna) = technika maksymalnie skuteczna przy istnieniu Kime. W Karate sportowym odrzucona na rzecz zaznaczenia techniką Ippon (jap. Punkt).

Chi = akustyczny efekt Chimei-teki. Rezultat szybkości i gwałtownego prostowania się kończyny w stawach.

Dankai = system stopni (w ilości 20):

• Kyu – stopnie szkoleniowe 10-1 i
• Dan – stopnie mistrzowskie 1-10.

Shiken = egzamin. Rodzaje na 10 kyu:

• Hajime-no shiken = egzamin wstępny (egz. Teoretyczny),
• Mondai-no shiken = egzamin problemowy (egz. Teoretyczny),
• Waza-no shiken = egzamin techniczny.

Keiko-gi = biały strój treningowy. Składa się z elementów:

• Kimono = kurtki,
• Hakama = szerokie spodnie,
• Obi = pas.

Shiki = ceremonie. Pozycje ceremonialne:

1. Za-zen = siedząca,
2. Yoi-dachi = gotowości,
3. Iaigoshi-dachi = półklęcząca.
4. Reigi (jap. Ukłony):

• Shomen-ni rei = ukłon wyrażający szacunek dla pracy poprzedników, twórców karate-do,
• Sensei-ni rei = ukłon wyrażający szacunek dla pracy nauczyciela,
• Otogai-ni rei = ukłon wyrażający szacunek dla własnej pracy.

Tachi-zen = znak przejścia do stojącej pozycji ceremonialnej.

Za-zen = znak przejścia do siedzącej pozycji ceremonialnej.

Sensei = nauczyciel.

Renshu = trening, zajęcia fizyczne. Elementy Renshu:

1. Junbin-taiso = rozgrzewka,
2. Keiko = ćwiczenia technik,
3. Tokucho = ćwiczenia siłowo-wytrzymałościowe,
4. Yasumi = ćwiczenia rozluźniające.

Teisho = zajęcia teoretyczne.

Kogi = wykład.

Togi = dyskusja.

Sanzen = indywidualne omawianie problemów. Komendy stosowane podczas treningu:

1. Shiki = ceremonie,
2. Rei = ukłon,
3. Yoi = przygotowanie,
4. Yame = zakończenie,
5. Yasume = rozluźnienie,
6. Hajime = rozpoczęcie,
7. Mokuso = znak rozpoczęcia medytacji,
8. Kihon = ustawienie w kolumny do ćwiczeń technik,
9. Kamae = przyjęcie pozycji całego ciała,
10. Kamae-te = przyjęcie pozycji rąk,
11. Hidari = lewa strona,
12. Migi = prawa strona,
13. Mae-ni = do przodu,
14.  Ushiro-ni = do tyłu,
15. Basho-ni = w miejscu.

Liczebniki:

• Ichi = jeden,
• Ni = dwa,
• San = trzy,
• Shi = cztery,
• Go = pięć,
• Roku = sześć,
• Shichi = siedem,
• Hachi = osiem,
• Kyu = dziewięć,
• Ju = dziesięć.

Waza = technika. Ogólny podział techniki:

1. Ze względu na część ciała biorącą główny udział:

• Te-waza = ręczne,
• Ashi-waza = nożne,
• So-waza = inne techniki.

2. Ze względu na cel wykonywanej techniki:

• Ate-waza = zaczepne,
• Uke-waza = obronne,
• So-waza = pozostałe.

3. Ze względu na sposób wykonywania:

• Tai-waza = pozycje,
• Uke-waza = bloki,
• Tsuki-waza = pchnięcia,
• Keri-waza = kopnięcia,
• Uchi-waza = uderzenia oraz inne.

Tai-waza = pozycje. Podział pozycji:

1. Ze względu na sposób wykonania:

• Tachi-waza = stojące,
• Ne-waza = leżące.

2. Ze względu na cel wykonania:

• Shizen-tai = ceremonialne,
• Hanmi = walki.

Metoda medytacji na 10 kyū

Miru-koto-ni shūchū-suru – koncentracja na patrzeniu, która polega na maksymalnej koncentracji uwagi na patrzeniu w „ciemność” przy zamkniętych oczach, z odrzuceniem wszelkich innych doznań i myśli (miru = jap. patrzeć).

Niejednokrotnie zdarza się, że nieautoryzowane kluby lub instruktorzy powołują się na współpracę ze Związkiem Sportowym Polska Federacja Karate-dō Tsunami® lub realizację jednego z autorskich projektów: Inwestujemy w młodzież, Stop agresji i przemocy, Naucz się bronić, DŌJŌ, Biegamy, Karate-dō łączy pokolenia oraz Uczymy ratować. Autoryzację instruktora, klubu lub realizowanego projektu można sprawdzić przesyłając zapytanie do biura Związku Sportowego Polska Federacja Karate-dō Tsunami® na ten adres.